ضرب‌الاجل ۵ اسفند؛ بلوف یا انفجار نارنجک زیر پای خود؟

منتشر شده در 03 اسفند 1399

ضرب‌الاجل ۵ اسفند؛ بلوف یا انفجار نارنجک زیر پای خود؟ روز ۲۰ژانویه ۲۰۲۱ جوبایدن به عنوان رئیس جمهور آمریکا سوگند یاد کرد. خامنه‌ای و البته در مداری بالاتر روحانی چشم انتظار آن بودند که با روی کار آمدن دولت دمکرات‌ها، سرنوشت آنان نیز به سرعت تغییر کند. تحریم‌ها به سرعت برداشته شوند. فشار حداکثری ترامپ کنار گذاشته شود. سیاست آمریکا با سلام و صلوات، مماشات گذشته را از سر بگیرد. این کما بیش انتظار هیأت حاکمه ایران از شرایط جدید بود. روحانی در همان زمان با ذوق‌زدگی می‌گفت این آقایی که جدید آمده گفته که می‌خواهد به برجام باز گردد.

تاکنون چه حاصل شد؟!

برغم این انتظار و برغم شانتاژهایی که مقامات حکومت تهران برای تعدیل و تغییر در رویکرد آمریکا در پیش گرفتند، اکنون بیش از یک ماه از روی کار آمدن بایدن گذشته است. روحانی که دنبال آن بود که هیچ فرصتی را از دست ندهد، حالا معنی فرصت‌سوزی را می‌فهمد. خامنه‌ای که بیش از همه از وضعیت وخیم اقتصادی کشور آگاه است و دماغه کشتی قیام و شورش را به خوبی می‌بیند، می‌گوید: «قبل از هر چیز تحریم‌ها باید برداشته شود».

سه اقدامی که تاکنون دولت بایدن برای راضی کردن حکومت ایران برداشته است بیشتر شبیه علفی است که جلوی بز می‌گیرند. البته روشن است که خامنه‌ای هم خوب این را فهم می‌کند که چرا بایدن این گونه خوارش می‌کند. کنار گذاشتن مکانیزم فعال شده ماشه توسط ترامپ، آزادی تردد دیپلمات‌های حکومت ایران و آمادگی آمریکا برای شرکت در گفتگو‌های ۵+۱ به نظر می‌رسید بیشتر ابزاری برای در کرنر گذاشتن خامنه‌ای بوده است. آمریکا با این اقدام در حقیقت اروپا را با خود همراه کرده است و توپ را تماما در زمین خامنه‌ای انداخت.

انعکاس اقدامات آمریکا در درون حکومت

شکی نیست که اقدامات و تک و پاتک‌های بین آمریکا و حکومت تهران بلافاصله در درون حکومت تاثیرش را باقی می‌گذارد.

آصفی سخنگوی پیشین وزارت خارجه حکومت ارزیابی‌اش چنین است: «سیاست آمریکا در قبال برجام تغییری نکرده‌است، فقط لحن و روش آنها (نسبت به ترامپ) تغییر کرده است». جوان ارگان سپاه پاسداران نیز نتیجه‌گیری مشابهی داشته است: «بایدن یک ماه بعد از استقرار دولت خود، تنها سه گام ویترینی جهت تلطیف فضای سیاسی برداشته‌ است و تضمینی برای برداشتن تحریم‌ها در حوزه‌های اقتصادی، مالی، پولی، نفتی و سیاسی نمی‌دهد».

واکنش نسبت به ضرب‌الاجل و شانتاژ ۵ اسفند

در پی تهدید مقامات حکومتی تهران مبنی بر خارج شدن از پروتکل الحاقی و محدود کردن بازرسان آژانس اتمی تا ۵اسفند در صورت برداشته نشدن تحریم‌ها، واکنش طرف غربی برای خامنه‌ای تاکنون نومید کننده بود. سه کشور طرف حساب اروپایی و آمریکا طی بیانیه مشترکی اعلام کردند که: «تأکید می‌کنیم تصمیم برای محدود کردن دسترسی آژانس بسیار خطرناک است». وزیر خارجه آلمان نیز طی بیانیه جداگانه‌ای این اقدام را بازی با آتش نامید.

آمریکا هم رسما اعلام کرد که هیچ ضرب‌الاجلی را به رسمیت نمی‌شناسد. به این ترتیب شانتاز خامنه‌ای برای کشتن گربه دم حجله بی‌اثر بود و خودش را در گرداب دیگری فرو برد.

روزنامه وطن امروز با وحشت زدگی نوشت: «اظهارات بایدن نشان داد که او تمایلی برای بازگشت به ‌برجام ندارد. گفت‌وگوهای در قالب ۱+۵ را جلساتی برای اعمال فشار بیشتر بر نظام و افزودن مسائل منطقه‌یی و دفاعی به ‌موضوع هسته‌یی تلقی می‌کند».

آیا خامنه‌ای نارنجک را زیر پای خود منفجر می‌کند؟

پر واضح است که خامنه‌ای اشراف دارد که تعادل قوای کنونی بین او و مردم و به تبع آن بین او و قدرت‌های جهانی تعادل پیشین نیست. او به شدت ضعیف‌تر شده است. و مردم ایران در دو قیام شکوهمند ۹۶ و ۹۸ ضربات سنگینی بر هیمه و هژمونی او وارد ساختند. از این رو هر اقدام نسنجیده‌یی در شرایط حساس کنونی ممکن است به بهایی سنگینی برایش تمام شود. روزنامه حکومتی مستقل در روز دوم اسفند نوشت: «اگر سیاست‌گذاری درستی صورت نگیرد، شیرازه نظام آسیب می‌بیند. بی‌توجهی به این موضوع بسیار خطرناک است».

به این ترتیب اگر خامنه‌ای در روز ۵ اسفند تهدیدش را عملی نکند، یک خاک توسری دیگر مثل انتقام سخت! سلیمانی برای او خواهد شد. اگر هم عملی کند، همانطور که طرف‌ حساب‌هایش به او هشدار دادند، این یک بازی خطرناک است. این گامی است که خامنه‌ای برای اجرایی کردن آن باید چندین بار دیگر حساب وکتاب کند. این گام خامنه‌ای ممکن است مثل راه رفتن روی لبه شمشیر باشد. یا او را به قول نشریات حکومتی ذیل ماده ۷منشور ملل‌متحد قرار دهد و یا پای تحریم‌های کنونی را سفت‌تر کند. این همان نارنجکی است که زیر پای خود منفجر می‌کند.

اسفند 17, 1399