تنش‌های درونی ایران بعد از انتخابات آمریکا

منتشر شده در 19 آذر 1399

سایت انگلیسی ریاض دیلی عربستان در مورد تنش‌های درونی ایران بعد ازانتخابات آمریکا مطلبی را درج داده است. در آن به تاثیر روی کار آمدن بایدن بر کشورها را بررسی کرده است. در این گزارش به بررسی موانع ارتباط و برگشتن بایدن به برجام پرداخته است. همچنین رابطه مجلس و دولت در خصوص تصویب اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها توسط مجلس اشاره شده است.

تنش‌های درونی ایران بعد ازانتخابات آمریکا

نتیجه انتخابات ریاست جمهوری امریکا و احتمال تغییر در سیاست خارجی آن واکنش بسیاری از پایتخت‌های جهان را بدنبال داشت. سئوال اساسی آنها اینست که؛ «پیروزی بایدن چه تأثیری بر ما دارد؟». طبعا شدت واکنش هر کشور و موضعگیری مقامات هر کشور به درجه ثبات سیاسی و استقلال بنیادین آن کشور بستگی دارد. در میان کشورهایی که انتخابات آمریکا آنرا دچار بیشترین تنش و تلاطم کرد، یکی ایران بود.

مواضع جو بایدن در قبال توافق اتمی برجام از مهم‌ترین اقلام برنامه سیاسی اوست. که مورد توجه جامعه بین‌المللی و بسیاری از آمریکاییان قرار دارد. این موضوع روی تخاصم بالقوه‌ای که بین جناح‌های تهران در جریان است تاثیر زیادی داشت.

سوال اساسی چیست؟

بنابراین سئوال اساسی اینست که آیا رژیم ایران توان، ظرفیت و ثبات برای آغاز گفتگو با دولت جدید آمریکا را خواهد داشت؟ شواهد نشان میدهد که نگرانی، لرزش و تنش بین شعارهای رهبری، ریاست جمهور، مجلس و وزیر خارجه، سرداران سپاه، از هم اکنون دیده می‌شود.

روز ۱۱آذر مجلس رژیم یک طرح دو فوریتی تحت عنوان «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران» را تصویب کرد. شورای نگهبان هم آنرا بسرعت تایید نموده و رئیس مجلس آنرا به دولت ابلاغ کرد. بموجب این طرح دولت موظف است در صورت عدم اجرای کامل تعهدات کشورهای امضا کننده توافق هسته‌ای در قبال ایران و عادی نشدن روابط بانکی و رفع کامل موانع صادرات و فروش کامل نفت و فرآورده‌های نفتی ایران و برگشت کامل و سریع ارز منابع حاصل از فروش، ۲ ماه پس از تصویب این قانون لازم الاجرا است. و به موجب آن دولت موظف است که اجرای داوطلبانه سند (پروتکل الحاقی) را متوقف کند. دولت روحانی در واکنش به این طرح گفت این طرح باعث ایجاد محدودیت‌هایی در بازرسی بازرسان آژانس بین‌المللی از تأسیسات هسته‌یی رژیم خواهد شد.

عدم توجه به سابقه امر توسط مجلس

افتضاح قابل توجه در تصویب این طرح این است که در میان جنگ قدرت سران رژیم، مجلس هیچ توجهی به سابقه‌ی امر در چنین طرحی و رابطه آن با برجام نکرده است. اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور، پس از تصویب این طرح در مجلس، به مجلس‌یادآوری کرد که مراحل برجام زیر نظر خامنه‌ای بوده و در شورای امنیت ملی تصویب شده است و مجلس نباید به‌جای دولت تصمیم بگیرد.

طی کردن دو مسیر

ایران همچنین از قبل در جهت خنثی‌سازی اقدامات آمریکا، دو مسیر دیگر را نیز طی کرد. اول تکمیل، آزمایش، عرضه و نمایش قدرت تسلیحاتی و موشکی و قرار دادن این توانایی‌ها و حمایت مالی از گروه‌های نیابتی از جمله حوثی‌ها در منطقه بود. که هم‌زمان از حمایت مالی ایران نیز برخوردار بوده‌اند.

دوم اینکه ایران از خود تصویری ارائه داد که نه تنها هیچ گونه نقطه مشترکی با دولت‌های منطقه ندارد. بلکه برعکس حاضر به همکاری و حمایت از افراد، گروه‌ها و سازمان‌هایی است. که قدرت ضربه‌زنی را به ساختار امنیتی منطقه دارند.

در چنین وضعیتی، بایدن گفت و این موضع‌اش را تکرار کرد. رو به ایرانیانی که برنامه تبلیغات انتخاباتی و اظهاراتش را با تمام جزئیات دنبال می‌کردند. گفت: او توافق هسته‌ای را بدون تعدیل آن احیا نمی‌کند. و به صراحت این را مشروط به تضمین امنیت متحدانش ساخت.

قطب بندی سیاسی در منطقه

اما خارج از اراده ایران و همچنین بایدن دو واقعیت جدید در دوره ترامپ روی داد. که در دوره دولت بایدن ادامه خواهند یافت. اولین آنها قطب‌بندی سیاسی، سعودی، مصر، امارات و بحرین که نشان دهنده وزن اقتصادی و انسانی و البته سیاسی است. دوم توافق با اسرائیل از طریق امارات و چند کشور عربی دیگر در مقابل ایران است. این توافق و ادامه آن پدیده تخاصم و جنگ بین اعراب و اسراییل را که چندین دهه صورت مسئله منطقه بود. از برنامه استراتژیک منطقه خارج و بجای آن جنگ با توسعه‌طلبی و جاه‌طلبی رژیم ایران را برجسته کرد. عاملی که بطور واقعی هر روز بیش ازگذشته بعنوان تضاد اصلی خود را نمایان می‌کند.ن آن آن

از طرف دیگر در فضای اجتماعی ایران اعتراضات در هفته گذشته اوج جدیدی گرفت. خط فقر طی دو سال گذشته ۸۰درصد افزایش یافته است. دادگاه دیپلمات تروریست رژیم در بلژیک هم کلیت نظام جمهوری اسلامی را به محاکمه کشیده این پرونده ملغمه جاسوسی و تروریسم موجب تنش‌هایی بین رژیم ایران و چندین کشور اروپایی شده است.

نتیجه

اکنون سراسیمگی مقامات رژیم و تصمیمات عجولانه آنها و تنش‌های درونی بین جناح ‌های رژیم ناشی از ترسیم چنین وضعیتی است. بی جهت نیست که مایک پمپئو در گفت‌وگوهای امنیتی منامه به میزبانی مؤسسه بین‌المللی برای مطالعات استراتژیک در ۵دسامبر گفت: جمهوری اسلامی ایران سراسیمه تمایل خود را برای بازگشت به میز مذاکره و کاهش تحریم‌ها نشان داده است.

بنابر این باید گفت با رسیدن بایدن به ریاست جمهوری، تغییرات در منطقه بر علیه پیشروی ایران در منطقه جریان پیدا می‌کند و راه روشنی برای خروج تهران از بن بست موجود دیده نمی‌شود.

اسفند 16, 1399